تمامی مراحلی که برای انجام یک پروژه تهویه صنعتی انجام می دهیم

تهویه صنعتی چیست؟

نظر مهندسین محیط زیست: کنترل انتشار گازهای گلخانه ای و قرار گرفتن آلودگی در محیط زیست.

دیدگاه بهداشتکاران صنعتی: طراحی و بکارگیری تجهیزاتی برای فراهم کردن شرایط لازم برای حفظ کارایی، سلامت و ایمنی کارگران.

نظر مهندس مکانیک: کنترل محیط با جریان هوا، این کار را می توان با جایگزینی هوای آلوده با هوای پاک به دست آورد، استفاده از فیلتر در قسمت اگزاست.

چرا تهویه صنعتی نیاز است؟

• برای حفظ اکسیژن کافی در محل کار.
• برای کنترل غلظت های خطرناک مواد سمی در هوا.
• برای از بین بردن هر گونه بوی نامطلوب در یک منطقه خاص.
• برای کنترل دما و رطوبت.
• برای حذف آلاینده های نامطلوب از منبع قبل از ورود آن به هوای محل کار

سازمان بهداشت جهانی (World Health Organization-WHO) اعلام کرده است: هدف از ارزیابی ریسک، ارائه اطلاعات در مورد احتمال اثرات مضری است که ممکن است در اثر قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی ایجاد شود.

ارزیابی خطرات در یک محیط صنعتی:

طراحی سیستم تهویه صنعتی یک فرآیند جامع است که شامل چندین مرحله است. هر مرحله برای اثربخشی سیستم در جمع‌آوری و حذف آلاینده‌ها در منبع آنها و در عین حال تضمین ایمنی کارگران بسیار مهم است. انواع سیستم تهویه صنعتی، می تواند به دو نوع کلی سیستم تهویه محلی اگزاست (Local Exhaust Ventilation-LEV) و سیستم تهویه رقیق سازی (Dilution Ventilation)، تقسیم می شود.

سیستم تهویه اگزاست محلی:

اولویت استفاده از سیستم های اگزاست محلی برای جذب آلاینده ها در منبع تولید آنها می باشد. طراحی و قرار دادن هودها، کانال ها و دستگاه های جمع آوری گرد و غبار برای جذب و حذف موثر آلاینده ها از جمله کارهایی است که در این حالت انجام می شود.

تهویه عمومی یا تهویه رقیق سازی:

در تهویه رقیق سازی، برای رقیق کردن آلاینده ها و حفظ کیفیت کلی هوا، روش های تهویه عمومی مانند سیستم های ساپلای و اگزاست اجرا می­شود. الگوهای کلی جریان هوا در فضای کار در این حالت در فضای کل در نظر گرفته می­شود. از آنجایی که سیستم تهویه رقیق سازی هزینه بالاتری دارد، معمولا از سیستم تهویه محلی اگزاست استفاده می شود.

در اینجا تمامی مراحل انجام یک پروژه تهویه صنعتی برای طراحی سیستم تهویه محلی اگزاست آورده شده است:

1) شناسایی منابع آلاینده: با شناسایی تمام منابع آلاینده در فضای کاری شروع می­کنیم. این کار شامل بررسی فرآیندها، ماشین آلات یا عملیاتی است که بخار، گرد و غبار یا گاز را آزاد می­کند. به طور کامل بررسی می­کنیم که چه چیزی تولید می­شود و از کجا منشأ می­گیرد.

2)مشخص کردن آلاینده ها: خواص آلاینده ها از جمله ترکیب شیمیایی، حالت فیزیکی (جامد، مایع، گاز)، اندازه ذرات و سطوح غلظت آنها را تجزیه و تحلیل می­کنیم. این اطلاعات برای انتخاب روش های مناسب جذب و فیلتراسیون بسیار مهم است. انواع مختلف آلاینده ها عبارتند از:

• مواد شیمیایی: محدودیت برای گازها، بخارات و ذرات معلق در هوا از مواد شیمیایی خاص مانند حلال ها، اسیدها و گازهای سمی.
• ذرات معلق: محدودیت برای ذرات معلق در هوا، از جمله گرد و غبار، دود و الیاف. این دسته ممکن است شامل موادی مانند گرد و غبار سیلیس، الیاف آزبست و دود فلز باشد.
• عوامل بیولوژیکی: محدودیت هایی برای قرار گرفتن در معرض عوامل بیولوژیکی مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها در محیط های شغلی خاص.
• عوامل فیزیکی: محدودیت های مربوط به عوامل غیرشیمیایی، مانند قرار گرفتن در معرض صدا و تابش یونی.

3)تعیین سرعت جذب(Capture Velocity): سرعت جذب مورد نیاز برای جذب موثر و انتقال آلاینده­ها به دور از منبع را محاسبه می­کنیم. فرمول سرعت جذب Vc = Q / A است که در آن Vc سرعت جذب، Q میزان CFM و A سطح مقطع دهانه هود است. این محاسبه بر اساس ویژگی های آلاینده خاص و شرایط فرآیند است و انتخاب سرعت جذب بر طبق جداول موجود در کتب هندبوک تهویه صنعتی صورت می­گیرد.

4)طراحی هود: مناسب ترین طرح هود بر اساس منبع آلاینده و ویژگی های آن انتخاب می­شود. طرح های رایج هود شامل هودهای محصور کننده، کانوپی ها و هودهای شیاردار است. برای کارآمد بودن، هود باید تا حد امکان نزدیک به منبع آلودگی قرار گیرد.

• هودهای محصور کننده، هودهایی هستند که فرآیند یا نقطه تولید آلاینده ها را احاطه کرده اند. نمونه‌هایی از هودهای کاملاً بسته (همه طرف‌ها محصور شده) هود آسیاب، هود دود شیمیایی و کابینت‌های ایمنی بیولوژیکی هستند. هود محصور کننده در صورت امکان ترجیح داده می شود.

• هود دریافت کننده با گرفتن گازها از اطراف منبع طراحی شده اند در حالی که دارای سرعت یا حرکت اولیه باشند. در شکل زیر نمایش داده شده اند:

• هودهای گیرنده: این هودها در کنار منبع انتشار بدون احاطه آن قرار دارند. به عنوان مثال می توان به یک هود مستطیلی در امتداد لبه مخزن، یا یک هود روی میز نیمکت جوشکاری یا سنگ زنی یا یک هود رو به پایین برای نیمکت آسیاب اشاره کرد. شکل های آن در زیر آورده شده است:

5)طراحی کانال و جریان هوا: کانال طوری طراحی می­شود که آلاینده های جذب شده را به طور ایمن به نقطه اگزاست منتقل کند. اطمینان حاصل می­شود که سرعت جریان هوا برای حفظ سرعت جذب لازم در سراسر سیستم کانال کافی است. اندازه و طراحی مناسب کانال از ورود مجدد آلاینده ها جلوگیری می­کند.

6)طراحی فن اگزاست: یک فن اگزاست با اندازه مناسب انتخاب می­شود و آن را در جای مناسب قرار می­دهیم و به درستی طراحی می­کنیم تا جریان هوای لازم را در کانال ایجاد کند. برای طراحی مناسب فن، با توجه به نیازهای تهویه مانند نوع و مقدار آلاینده ها، انتخاب نوع فن، میزان CFM مورد نیاز و میزان افت فشار مورد نیاز، فن انتخاب می­گردد. فن باید فشار منفی را در داخل هود و سیستم کانال حفظ کند تا از فرار آلاینده ها جلوگیری شود.

7)نصب تجهیزات غبارگیری: بسته به ماهیت آلاینده ها، تجهیزات تمیزکننده هوا مانند فیلترها، اسکرابرها یا واحدهای جذب همچون سیکلون یا غبارگیر کیسه ای را در سیستم در نظر می­گیریم. این اجزا می توانند قبل از رهاسازی هوای خروجی، آلاینده ها را حذف یا خنثی کنند.